คณะรัฐมนตรีมีมติ ดังนี้

๑. รับทราบตามที่รองนายกรัฐมนตรี (นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ) และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมชี้แจงว่า โครงการความร่วมมือระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ในการพัฒนาระบบรถไฟความเร็วสูงเพื่อเชื่อมโยงภูมิภาคช่วงกรุงเทพมหานคร - หนองคาย (ระยะที่ ๒ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย) (โครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒) มีความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์การพัฒนาเส้นทางสายไหมใหม่ (One Belt One Road : OBOR) โดยจะเป็นการเชื่อมโยงระบบคมนาคมทางรางจากสาธารณรัฐประชาชนจีนผ่านสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวมายังประเทศไทย ซึ่งจะช่วยส่งเสริมการพัฒนาทางเศรษฐกิจในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนและการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศในภาพรวม ในส่วนที่กระทรวงการคลังมีความเห็นว่า การดำเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒ จำเป็นต้องใช้เงินกู้ในการดำเนินโครงการเป็นจำนวนมาก รวมทั้งกระทรวงคมนาคมมีโครงการลงทุนในช่วงเวลาเดียวกันอีกหลายโครงการ ซึ่งส่งผลกระทบต่อพื้นที่ทางการคลัง (Fiscal Space) ที่จะใช้ในการดำเนินโครงการอื่น ๆ อันอาจทำให้สัดส่วนหนี้สาธารณะต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศเข้าใกล้กรอบร้อยละ ๗๐ นั้น กระทรวงคมนาคมและการรถไฟแห่งประเทศไทยจะรับไปศึกษาความเหมาะสมของรูปแบบการให้เอกชนร่วมลงทุนในโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒ ในส่วนของการเดินรถ การลงทุน ระบบราง ระบบไฟฟ้าและเครื่องกล รวมถึงในส่วนของการดำเนินโครงการศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้านาทาก่อนดำเนินการต่อไป ซึ่งจะช่วยลดภาระในส่วนของวงเงินงบประมาณและเงินกู้ที่ใช้ในการดำเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒ รวมทั้งจะพิจารณาปรับปรุงสมมติฐานที่ใช้ในการศึกษาความเหมาะสมของโครงการทั้งหมดให้เป็นปัจจุบัน ตามข้อสังเกตของกระทรวงการคลังและความเห็นของสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๖๘ (หนังสือสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ด่วนที่สุด ที่ นร ๑๑๐๖/๔๐๕ ลงวันที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๖๘) ด้วย โดยจะดำเนินการในเรื่องนี้ให้ถูกต้อง เป็นไปตามขั้นตอนของกฎหมาย ระเบียบ และมติคณะรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องต่อไป

๒. อนุมัติในหลักการโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒ โดยให้กระทรวงคมนาคม (การรถไฟแห่งประเทศไทย) ดำเนินการในส่วนของการจัดสรรกรรมสิทธิ์ที่ดินและชดเชยทรัพย์สินและการก่อสร้างงานโยธาภายในกรอบวงเงิน ดังนี้

    ๒.๑ ค่าจัดสรรกรรมสิทธิ์ที่ดินและชดเชยทรัพย์สิน วงเงิน ๑๒,๔๑๘.๖๑ ล้านบาท

    ๒.๒ ค่างานก่อสร้างโยธา วงเงิน ๒๓๗,๔๕๔.๘๖ ล้านบาท

    ๒.๓ ค่าควบคุมงานก่อสร้างโยธา วงเงิน ๖,๕๓๐.๐๑ ล้านบาท

๓. ให้การรถไฟแห่งประเทศไทยจัดทำแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ เพื่อเสนอขอรับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีตามความจำเป็นและเหมาะสมต่อไป สำหรับเป็นค่าจัดสรรกรรมสิทธิ์ที่ดินและชดเชยทรัพย์สินตามข้อ ๒.๑ โดยในส่วนค่างานก่อสร้างโยธาและค่าควบคุมงานก่อสร้างโยธา ตามข้อ ๒.๒ และข้อ ๒.๓ ให้กระทรวงการคลังจัดหาแหล่งเงินกู้และค้ำประกันเงินกู้ให้ตามความเหมาะสม และให้การรถไฟแห่งประเทศไทยเสนอขอรับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีสำหรับเป็นค่าชำระค่าคืนต้นเงินกู้ ค่าดอกเบี้ยเงินกู้ และค่าใช้จ่ายในการกู้เงินต่อไป ตามความเห็นของสำนักงบประมาณ โดยให้การรถไฟแห่งประเทศไทยดำเนินการก่อสร้างงานโยธาให้เป็นไปตามมาตรฐานทางเทคนิคที่เหมาะสมและใช้จ่ายงบประมาณอย่างประหยัด มีประสิทธิภาพ โดยคำนึงถึงความคุ้มค่าและประโยชน์สูงสุดของประเทศเป็นสำคัญต่อไป

ทั้งนี้ เพื่อเป็นการลดแรงกดดันทางการเงินการคลังของประเทศในภาพรวม ให้กระทรวงคมนาคม (การรถไฟแห่งประเทศไทย) พิจารณาศึกษาความเหมาะสมของการดำเนินงานด้านต่าง ๆ ภายใต้โครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๒ เช่น การลงทุนระบบราง ระบบไฟฟ้าและเครื่องกล การลงทุนเครื่องมือ/อุปกรณ์ และรถจักร ศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้านาทา เป็นต้น ในรูปแบบการให้เอกชนร่วมลงทุน ตามความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๖๘ (หนังสือสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ด่วนที่สุด ที่ นร ๑๑๐๖/๔๐๕ ลงวันที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๖๘) รวมทั้งข้อสังเกตของกระทรวงการคลังก่อนดำเนินการต่อไป

๔. ให้กระทรวงคมนาคม การรถไฟแห่งประเทศไทย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติเมื่อวันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๖๘ (หนังสือสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ด่วนที่สุด ที่ นร ๑๑๐๖/๔๐๕ ลงวันที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๖๘) รวมทั้งข้อสังเกตของกระทรวงการคลัง สำนักงบประมาณ และข้อเสนอแนะของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาไปพิจารณาดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป เช่น

กระทรวงการคลัง เห็นควรให้กระทรวงคมนาคมพิจารณาลงทุนในโครงการที่มีความสำคัญและความจำเป็นเร่งด่วนเป็นลำดับแรก รวมถึงกำกับให้การรถไฟแห่งประเทศไทยดำเนินโครงการลงทุนขนาดใหญ่ของการรถไฟแห่งประเทศไทยให้เป็นไปตามแผนงานที่กำหนดไว้ โดยเฉพาะโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๑ ที่มีผลการดำเนินงานที่ล่าช้ากว่าแผนที่กำหนดไว้เป็นอย่างมาก เพื่อให้การดำเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ สามารถเปิดให้บริการได้ตามเป้าหมายและเป็นไปตามสมมติฐานของอัตราผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ (EIRR) ในการพัฒนาโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ และป้องกันความเสี่ยงของต้นทุนโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ที่รัฐต้องรับภาระทางการเงินเพิ่มขึ้นด้วย ตลอดจนให้การรถไฟแห่งประเทศไทยเร่งศึกษารูปแบบการให้เอกชนเดินรถช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และนครราชสีมา - หนองคาย ตามพระราชบัญญัติการร่วมทุนระหว่างรัฐและเอกชน พ.ศ. ๒๕๖๒ (พ.ร.บ. ร่วมลงทุนฯ) ให้แล้วเสร็จทันแผนการเปิดให้บริการโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ ระยะที่ ๑ และจัดทำแผนบริหารความเสี่ยงสำหรับการจัดหาผู้เดินรถกรณีที่ผลศึกษารูปแบบการให้เอกชนร่วมลงทุนยังไม่แล้วเสร็จ เป็นต้น

สำนักงบประมาณ เห็นควรให้กระทรวงคมนาคม โดยการรถไฟแห่งประเทศไทยพิจารณาจัดลำดับความสำคัญและดำเนินโครงการที่มีความจำเป็นเร่งด่วนเป็นลำดับแรก เพื่อไม่ให้เป็นภาระงบประมาณและภาระทางการคลังของภาครัฐในอนาคตเกินสมควร และให้การรถไฟแห่งประเทศไทยเร่งรัดการศึกษารูปแบบการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน โครงการความร่วมมือระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีนในการพัฒนาระบบรถไฟความเร็วสูงเพื่อเชื่อมโยงภูมิภาค ช่วงกรุงเทพมหานคร - หนองคาย รวมถึงศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้านาทา ให้เป็นไปตามขั้นตอนของพระราชบัญญัติการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน พ.ศ. ๒๕๖๒ เพื่อให้การดำเนินโครงการเกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการให้บริการ และลดภาระงบประมาณของภาครัฐในระยะยาว

๕. ให้กระทรวงคมนาคมและการรถไฟแห่งประเทศไทยเร่งรัดดำเนินโครงการพัฒนาระบบรถไฟความเร็วสูงเพื่อเชื่อมโยงภูมิภาค ช่วงกรุงเทพมหานคร - หนองคาย (ระยะที่ ๑ ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา) ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว ตามนัยมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๘ มกราคม ๒๕๖๘ (เรื่อง ความสัมพันธ์ทางการทูตไทย - จีน ครบรอบ ๕๐ ปี) ด้วย

๖. ให้สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติร่วมกับกระทรวงการคลัง สำนักงบประมาณ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งพิจารณาปรับปรุงหลักเกณฑ์การจัดทำรายงานการวิเคราะห์ความเหมาะสมของโครงการ (Project Feasibility) ให้เหมาะสมและชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำหนดอายุของรายงานฯ ที่จะนำไปใช้ประกอบการพิจารณาอนุมัติ/เห็นชอบโครงการ เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีข้อมูลที่เป็นปัจจุบันและสอดดล้องกับบริบทของเศรษฐกิจและสังคมสำหรับใช้ประกอบการพิจารณาโครงการลงทุนที่จะดำเนินการในอนาคตต่อไป