คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติวิธีการคำนวณประโยชน์ที่ได้รับหรือที่ต้องเสียไปเป็นจำนวนเงินค่าทดแทนที่ต้องลดลงหรือเพิ่มขึ้น ตามข้อ ๑ วรรคสอง แห่งกฎกระทรวงกำหนดการลด เพิ่ม หรือหักเงินค่าทดแทนอันเนื่องมาจากผลของการเวนคืน หรือสภาพที่ดินที่เปลี่ยนแปลงไป พ.ศ. ๒๕๖๔ ตามมติคณะกรรมการกลั่นกรองเรื่องเสนอคณะรัฐมนตรี คณะที่ ๒ (ด้านการต่างประเทศ การคมนาคม การท่องเที่ยว และวัฒนธรรม) ซึ่งมีรองนายกรัฐมนตรี (นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ) เป็นประธานกรรมการพิจารณาเรื่องดังกล่าวในคราวประชุมครั้งที่ ๑/๒๕๖๘ เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๖๘ มีประเด็นอภิปรายและมีมติ ดังนี้

๑. ประเด็นอภิปราย

    โดยที่ปัจจุบันบุคคลธรรมดาผู้เป็นเจ้าของที่ดินและสิ่งปลูกสร้างมีหน้าที่ต้องเสียภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างตามอัตราที่กฎหมายกำหนดตามรูปแบบการใช้งานของที่ดิน เช่น ภาษีที่ดินเพื่อการอยู่อาศัย ภาษีที่ดินเพื่อพาณิชยกรรม ฯลฯ สำหรับประเด็นวิธีการคำนวณประโยชน์ที่ได้รับหรือที่ต้องเสียไปเป็นจำนวนค่าทดแทนที่ต้องลดลงหรือเพิ่มขึ้น ตามข้อ ๑ วรรคสอง แห่งกฎกระทรวงกำหนดการลด เพิ่ม หรือหักเงินค่าทดแทนอันเนื่องมาจากผลของการเวนคืน หรือสภาพที่ดินที่เปลี่ยนแปลงไป พ.ศ. ๒๕๖๔ ตามที่กระทรวงคมนาคมเสนอ ที่กำหนดให้ในกรณีที่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินมีหน้าที่ต้องเสียภาษีที่เรียกเก็บสำหรับที่ดินแปลงนั้น จากการได้รับประโยชน์จากการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งของรัฐตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น มิให้นำราคาที่สูงขึ้นของที่ดินที่เหลือจากการเวนคืนมาหักออกจากเงินค่าทดแทนที่ดินที่ถูกเวนคืน นั้น เป็นหลักการตามมาตรา ๒๒ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. ๒๕๖๒ ประกอบกับผู้แทนกระทรวงคมนาคมชี้แจงว่า ในกรณีที่มีการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งของรัฐ (เช่น รถไฟฟ้า รถไฟความเร็วสูง ทางด่วน สนามบิน เป็นต้น) อันเป็นเหตุให้ที่ดินที่ถูกตัดผ่านหรือที่ดินบริเวณใกล้เคียงมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้น ที่ดินส่วนที่เหลือได้รับประโยชน์จะไม่มีการหักราคาที่สูงขึ้นออกจากเงินค่าทดแทนแต่อย่างใด

๒. มติคณะกรรมการกลั่นกรองฯ

    เห็นชอบกำหนดวิธีการคำนวณประโยชน์ที่ได้รับหรือที่ต้องเสียไปเป็นจำนวนเงินค่าทดแทนที่ต้องลดลง หรือเพิ่มขึ้น ตามข้อ ๑ วรรคสอง แห่งกฎกระทรวงกำหนดการลด เพิ่ม หรือหักเงินค่าทดแทนอันเนื่องมาจากผลของการเวนคืน หรือสภาพที่ดินที่เปลี่ยนแปลงไป พ.ศ. ๒๕๖๔ และให้หน่วยงานของรัฐนำวิธีการคำนวณดังกล่าวมาใช้ประกอบการกำหนดเงินค่าทดแทนการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่ประชาชนผู้ถูกเวนคืนและสังคมต่อไป ตามที่กระทรวงคมนาคมเสนอ และให้กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ที่เห็นควรมอบหมายให้กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันเผยแพร่และประชาสัมพันธ์วิธีการคำนวณประโยชน์ฯ ให้แก่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ อันจะช่วยลดข้อขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐและผู้ได้รับผลกระทบจากการเวนคืนที่ดินในอนาคต ไปพิจารณาดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป