คณะรัฐมนตรีมีมติ

          ๑.       อนุมัติหลักการร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ พ.ศ. .... ตามที่กระทรวงแรงงานเสนอ โดยให้รับความเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปประกอบการพิจารณาด้วย ดังนี้

                   ๑.๑     กระทรวงการคลังที่เห็นว่า โดยที่ร่างมาตรา ๓๐ กำหนดให้มีการจัดตั้งกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบและร่างมาตรา ๓๑ กำหนดให้รายได้ของกองทุนส่วนหนึ่งมาจากเงินอุดหนุนที่รัฐบาลจัดสรรให้ ดังนั้น จึงเป็นการตรากฎหมายที่มีผลผูกพันทรัพย์สินหรือก่อให้เกิดภาระทางการเงินการคลังแก่รัฐ ตามมาตรา ๗ แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. ๒๕๖๑ ซึ่งรัฐต้องพิจารณาถึงความคุ้มค่า ต้นทุนและผลประโยชน์เสถียรภาพ และความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนความยั่งยืนทางการคลังของรัฐประกอบด้วย

                   ๑.๒     กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ที่เห็นว่า

                             ๑.๒.๑   นิยามคำว่า ผู้จ้างทำงาน ควรคำนึงถึงความสอดคล้องกับมาตรา ๕๓๕ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์เนื่องจากเป็นการจ้างแรงงานเช่นเดียวกันและควรเพิ่มเติมนิยามของผู้ส่งมอบงานไว้ในร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้

                             ๑.๒.๒   หมวด ๒ มาตรา ๙ - มาตรา ๑๘ ควรเพิ่มการอำนวยความสะดวกในการประกอบอาชีพและออกใบรับรองมาตรฐานอาชีพ เช่น การอบรมออนไลน์ที่ได้รับใบประกาศนียบัตรสามารถนำไปประกอบอาชีพได้ หมวด ๓ มาตรา ๔๑ - มาตรา ๔๔ ควรกำหนดให้การยื่นคำร้องและการพิจารณาคำร้อง ควรให้สามารถนผ่านทางออนไลน์เพื่อความสะดวกและรวดเร็วในการบริการ

                   ๑.๓     กระทรวงคมนาคมที่เห็นว่า ตามร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ พ.ศ.  ....  หมวด ๔ กำหนดให้กองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบประกอบด้วยเงินและทรัพย์สินตามที่กำหนดไว้ในร่างมาตรา ๓๑ และเงินของกองทุนให้ใช้จ่ายเพื่อวัตถุประสงค์ตามที่กำหนดไว้ในร่างมาตรา ๓๒ ซึ่งเมื่อพิจารณาแหล่งที่มาและค่าใช้จ่ายสำหรับเงินของกองทุนแล้ว กรณีอาจก่อให้เกิดปัญหาสภาพคล่องในการบริหารกองทุนให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ได้

                   ๑.๔     กระทรวงพาณิชย์ที่เห็นว่า การจัดตั้งกองทุน โดยแหล่งรายได้มาจากเงินค่าสมาชิกอาจเป็นภาระแก่แรงงานนอกระบบได้ และทำให้ต้องใช้เงินอุดหนุนจากรัฐบาลเป็นรายได้หลัก อาจเป็นภาระต่องบประมาณภาครัฐในระยะยาวต่อไป และร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวมีความจำเป็นต้องศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับกฎหมายลำดับรองที่เกี่ยวข้องในทุกมิติ ดังนั้น ควรมีการศึกษาและจัดทำกฎหมายลำดับรองคู่ขนานกันไป เพื่อให้การบังคับใช้ร่างพระราชบัญญัติฯ มีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์สูงสุดกับทุกภาคส่วนทั้งผู้ประกอบการและแรงงาน

          ๑.๕     สำนักงบประมาณที่เห็นว่า สำหรับการพิจารณาจะจัดตั้งกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ กระทรวงแรงงานจะต้องดำเนินการตามมาตรา ๑๔ ของพระราชบัญญัติการบริหารทุนหมุนเวียน พ.ศ. ๒๕๕๘ และมาตรา ๖๓ ของพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. ๒๕๖๑ และเป็นไปตามความเห็นของกระทรวงการคลัง

          ๑.๖     สำนักงาน ก.พ.ร. ที่เห็นว่า

                   ๑.๖.๑   การกำหนดให้สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงานทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบแห่งชาตินั้น เห็นควรกำหนดให้สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงานรับผิดชอบงานเลขานุการของคณะกรรมการดังกล่าวเพื่อปฏิบัติภารกิจสนับสนุนการดำเนินการของคณะกรรมการตามกฎหมายนี้

                   ๑.๖.๒   เห็นควรกำหนดให้สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงานทำหน้าที่เป็นหน่วยงานเลขานุการของคณะกรรมการบริหารกองทุนแทนการจัดตั้งสำนักงานบริหารกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบขึ้นใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕o เรื่อง การซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดตั้งหน่วยงานของรัฐ

          ๑.๗     สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาที่เห็นว่า

                              ๑.๗.๑   มีการใช้ระบบคณะกรรมการโดยไม่จำเป็นทั้งในระดับชาติและระดับจังหวัดเนื่องจากภารกิจตามร่างกฎหมายนี้เป็นภารกิจหลักของกระทรวงแรงงานอยู่แล้ว สมควรกำหนดให้เป็นภารกิจของกระทรวงแรงงาน เพื่อให้การขับเคลื่อนมีประสิทธิภาพ หากประสงค์จะบูรณาการกับหน่วยงานอื่น อาจดำเนินการในรูปคณะกรรมการตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีและการจัดตั้งกองทุนควรดำเนินการตามกฎหมายและมติคณะรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องก่อน

                             ๑.๗.๒   การรับส่งเอกสาร คำขอ คำสั่งต่าง ๆ สมควรให้ดำเนินการโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ได้เพื่อความสะดวกรวดเร็วและเพื่อประโยชน์ในการจัดทำฐานข้อมูลแรงงานนอกระบบ

                             ๑.๗.๓   การจัดตั้งองค์กรแรงงานนอกระบบเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานตามรัฐธรรมนูญอยู่แล้วไม่ต้องบัญญัติไว้

                             ๑.๗.๔   มาตรา ๑๖ และมาตรา ๑๗ ไม่จำเป็นต้องบัญญัติไว้ เป็นการบูรณาการทำงานของหน่วยงานของรัฐตามปกติ ส่วนมาตรา ๑๗ เป็นอำนาจขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอยู่แล้ว รวมทั้งควรใช้โทษทางอาญาเพียงเท่าที่จำเป็นและควรเน้นการส่งเสริมมากกว่าการควบคุม

          ๑.๘     สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติที่เห็นว่า ในส่วนของการกู้ยืมเงินกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบเพื่อสนับสนุนการประกอบอาชีพนั้น ควรมีการกำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการกู้ยืมให้สอดคล้องกับความต้องการ และลักษณะการทำงานของแรงงานนอกระบบแต่ละประเภท

แล้วส่งให้คณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎรพิจารณา ก่อนเสนอสภาผู้แทนราษฎรต่อไป ทั้งนี้ หากกระทรวงแรงงานมีความจำเป็นต้องจัดตั้งสำนักงานบริหารกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ เพื่อให้การบริหารกิจการของกองทุนส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบบรรลุวัตถุประสงค์และก่อให้เกิดประโยชน์แก่กิจการแรงงานนอกระบบยิ่งขึ้น กระทรวงแรงงานจะต้องดำเนินการจัดตั้งสำนักงานให้เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕๐ (เรื่อง การซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดตั้งหน่วยงานของรัฐ) แล้วส่งผลการพิจารณาให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเพื่อประกอบการตรวจพิจารณาต่อไป

          ๒.       ให้กระทรวงแรงงานรับความเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย ดังนี้

                   ๒.๑     กระทรวงการคลังที่เห็นว่า การสร้างหลักประกันทางสังคมสำหรับแรงงานนอกระบบควรพิจารณาการบูรณาการร่วมกับระบบหลักประกันทางสังคมที่ดำเนินการอยู่แล้วในปัจจุบัน ได้แก่ กองทุนการออมแห่งชาติ ผู้ประกันตนตามมาตรา ๓๙ และมาตรา ๔๐ แห่งพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. ๒๕๓๑

                   ๒.๒     กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ที่เห็นว่า

                             ๒.๒.๑   การจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานนอกระบบจังหวัดขึ้นในสำนักงานแรงงานจังหวัดทุกจังหวัดจะต้องพิจารณาข้อจำกัดที่แตกต่างในเชิงโครงสร้างของสถานที่

                             ๒.๒.๒   ควรมีการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต รวมถึงการคุ้มครองและการเข้าถึงสิทธิในด้านต่าง ๆ เช่น การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร การแนะนำและให้คำปรึกษาเพื่อส่งเสริมการมีงานทำ การอบรมพัฒนาทักษะทางด้านอาชีพของแรงงานนอกระบบโดยไม่เลือกปฏิบัติและตระหนักในสิทธิมนุษยชน เพื่อลดความเหลื่อมล้ำสร้างความเป็นธรรมและเท่าเทียมในทุกมิติครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย ควรมีการรณรงค์การสร้างหลักประกันด้านรายได้ให้แก่แรงงานนอกระบบ เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเป็นผู้สูงอายุ โดยควรรณรงค์ให้มีการเตรียมความพร้อมเรื่องการออมตั้งแต่อยู่ในวัยทำงานเพื่อให้เงินออมเป็นแหล่งรายได้ที่ยั่งยืนในวัยสูงอายุ

          ๒.๓     กระทรวงคมนาคมที่เห็นว่า หน่วยงานรัฐวิสาหกิจที่ต้องให้การสนับสนุนการดำเนินการต่าง ๆ ของภาครัฐ โดยการพิจารณาให้การสนับสนุนใด ๆ ตามร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ พ.ศ. .... มาตรา ๑๕ (๓) นั้น จะต้องคำนึงถึงบริบท ความพร้อมและความสามารถภายใต้ความเหมาะสมและสภาพแวดล้อมในขณะนั้นประกอบด้วย

          ๒.๔     สำนักงบประมาณที่เห็นว่า กระทรวงแรงงานควรคำนึงถึงการบูรณาการเรื่องแรงงานนอกระบบในทุกมิติของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งภายใต้หน่วยงานการกำกับของกระทรวงแรงงนและภายนอกที่มีอยู่ในปัจจุบันอย่างรอบคอบ เพื่อไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนของภารกิจ รวมถึงกรณีจะให้มีกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริม การพัฒนาคุณภาพชีวิต และคุ้มครองแรงงานนอกระบบในครั้งนี้ และจะส่งผลต่อภาระงบประมาณนั้น จะต้องคำนึงถึงความจำเป็นและภารกิจของหน่วยงานที่มีอยู่ก่อนเป็นลำดับแรก ตลอดจนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน และฐานะของแหล่งเงินนอกงบประมาณที่สามารถใช้จ่ายได้

          ๒.๕     สำนักงาน ก.พ. ที่เห็นว่า ควรให้ความสำคัญกับระบบฐานข้อมูลกลุ่มแรงงานนอกระบบที่ถูกต้อง ครบถ้วน และครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ เพื่อให้กลุ่มแรงงานนอกระบบได้รับประโยชน์อย่างสูงสุดและการดำเนินการบรรลุผลตามเจตนารมณ์ของกฎหมายดังกล่าว

          ๒.๖     สำนักงาน ก.พ.ร. ที่เห็นว่า ควรมีการทบทวนความจำเป็นในการคงอยู่ของคณะกรรมการบริหารจัดการแรงงานนอกระบบแห่งชาติและอนุกรรมการที่เกี่ยวข้องที่จัดตั้งไว้ เพื่อให้มีจำนวนคณะกรรมการเท่าที่จำเป็นและไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนในการดำเนินการของคณะกรรมการที่มีอยู่เดิม

          ๒.๗     สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติที่เห็นว่า ในขั้นตอนการจัดทำกฎหมายลำดับรอง เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมายในการส่งเสริม การพัฒนาคุณภาพชีวิต และการคุ้มครองแรงงานนอกระบบ ในเรื่องการขึ้นทะเบียนแรงงานนอกระบบ ควรเพิ่มช่องทางการขึ้นทะเบียนให้มีความสะดวก และสอดรับกับรูปแบบการทำงานที่หลากหลาย อาทิ การขึ้นทะเบียนผ่านระบบออนไลน์ การกำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นหน่วยขึ้นทะเบียนในระดับพื้นที่

          ๓.       รับทราบแผนในการจัดทำกฎหมายลำดับรอง กรอบระยะเวลา และกรอบสาระสำคัญของกฎหมายลำดับรองที่ออกตามร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว ตามที่กระทรวงแรงงานเสนอ