คณะรัฐมนตรีมีมติ

๑.  เห็นชอบร่างพระราชบัญญัติกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ... ซึ่งเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๐ โดยแก้ไขเพิ่มเติมวัตถุประสงค์ของกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา โดยกำหนดให้คณะกรรมการกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาอาจให้ทุนการศึกษาแทนการให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาได้ ในกรณีของนักเรียนหรือนักศึกษาที่ศึกษาในสาขาวิชาขาดแคลนใดหรือสาขาวิชาที่กองทุนมุ่งส่งเสริมเป็นพิเศษ รวมทั้งแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการ ตลอดจนแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับการให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา และการชำระเงินคืนกองทุนให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา ทั้งนี้ เพื่อช่วยให้การชำระหนี้มีความเป็นธรรมและสอดคล้องกับความสามารถในการชำระหนี้มากยิ่งขึ้น อีกทั้งเพื่อขยายโอกาสในการเข้าถึงเงินกู้ยืมเพื่อการศึกษาและรองรับการเรียนรู้ตลอดชีวิต อันเป็นการเสริมสร้างคุณภาพของทรัพยากรบุคคลในประเทศให้ดียิ่งขึ้นต่อไป ซึ่ง คณะกรรมการนโยบายการบริหารทุนหมุนเวียน ได้มีมติเห็นชอบในหลักการการขอจัดตั้งกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา ตามร่างพระราชบัญญัติในเรื่องนี้แล้ว ตามที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเสนอ และให้ส่งคณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎรพิจารณา ก่อนเสนอสภาผู้แทนราษฎรเป็นเรื่องด่วนต่อไป

๒.  รับทราบแผนในการจัดทำกฎหมายลำดับรอง กรอบระยะเวลา และกรอบสาระสำคัญของกฎหมายลำดับรองที่ต้องออกตามร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว ตามที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเสนอ

๓.   ให้กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษารับความเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย

      ๓.๑   กระทรวงการคลังที่เห็นว่า อย่างไรก็ดี แม้ว่าการดำเนินการตามแนวทางของร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวจะก่อให้เกิดประโยชน์กับผู้กู้ยืมเงินและผู้ค้ำประกันเป็นอย่างมาก แต่การดำเนินงานในลักษณะเช่นนี้จำเป็นต้องพิจารณารายละเอียดอย่างรอบคอบ โดยเฉพาะประเด็นต่าง ๆ ดังนี้

             ๓.๑.๑   การกำหนดให้คณะกรรมการกองทุนฯ สามารถพิจารณาให้ทุนการศึกษาแทนการให้เงินกู้ยืมเพื่อการศึกษาแก่นักเรียนหรือนักศึกษาที่ศึกษาในสาขาวิชาขาดแคลนหรือสาขาวิชาที่กองทุนฯ มุ่งส่งเสริมเป็นพิเศษ ถือเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมวัตถุประสงค์และหลักการที่สำคัญในการจัดตั้งทุนหมุนเวียนตามพระราชบัญญัติการบริหารทุนหมุนเวียน พ.ศ. ๒๕๕๘ โดยต้องเสนอเรื่องนี้ต่อคณะกรรมการนโยบายการบริหารทุนหมุนเวียนเพื่อพิจารณาก่อนเสนอความเห็นต่อคณะรัฐมนตรี ดังนั้น จึงเห็นควรให้กองทุนฯ ดำเนินการตามหลักการที่กฎหมายกำหนด

             ๓.๑.๒   การกำหนดให้นักเรียนและนักศึกษาที่เข้าศึกษาในหลักสูตรอาชีพหรือเพื่อยกระดับทักษะสมรรถนะ หรือการเรียนรู้ต่าง ๆ สามารถขอเงินกู้ยืมจากกองทุนฯ แม้ว่าจะเป็นการเพิ่มโอกาสให้แก่ผู้ที่สนใจสามารถเข้าถึงการศึกษาในรูปแบบอื่นที่นอกเหนือจากหลักสูตรในโรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ แต่การให้เงินกู้ยืมในกรณีดังกล่าว จะต้องไม่เป็นการซ้ำซ้อนกับภารกิจของทุนหมนเวียนอื่นที่ได้จัดตั้งขึ้นแล้ว อาทิ “กองทุนพัฒนาฝีมือแรงาน” ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นทุนหมุนเวียนสำหรับใช้จ่ายเกี่ยวกับการส่งเสริมการพัฒนาฝีมือแรงงานและครอบคลุมถึงการให้ผู้รับการฝึกสามารถกู้ยืมเพื่อนำไปใช้จ่ายเกี่ยวกับการเข้ารับการฝึกอบรมฝีมือแรงงาน ทั้งการฝึกเตรียมเข้าทำงาน การฝึกยกระดับฝีมือแรงงาน และการฝึกเปลี่ยนสาขาอาชีพ

             ๓.๑.๓   การกำหนดให้ผู้ได้รับทุนตามมาตรา ๖/๑ วรรคสอง ของร่างพระราชบัญญัติฯ อาจปฏิบัติงานในหน่วยงานตามเวลาที่กำหนด แม้ว่าจะช่วยให้กองทุนฯ สามารถแก้ไขปัญหาการผิดนัดชำระหนี้ของผู้กู้ยืมเงินได้ในระดับหนึ่ง แต่การดำเนินงานในลักษณะเช่นนี้จำเป็นต้องกำหนดอัตราค่าตอบแทนและระยะเวลาการปฏิบัติงานอย่างเหมาะสม ตลอดจนควรเปิดโอกาสให้หน่วยงานที่จะรับบุคคลที่ได้รับทุนเข้าทำงานมีส่วนร่วมในการกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือกบุคคลกลุ่มดังกล่าวด้วย ทั้งนี้ เพื่อป้องกันมิให้หน่วยงานมีอัตรากำลังคนเกินความจำเป็น หรืออาจเป็นการเลือกปฏิบัติและไม่เป็นธรรมกับผู้อื่นที่ประสงค์จะเข้าทำงานแต่มิได้สำเร็จการศึกษาในสาขาวิชาขาดแคลนหรือสาขาวิชาที่กองทุนฯ มุ่งส่งเสริมเป็นพิเศษ

      ๓.๒   กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมที่เห็นว่า

             ๓.๒.๑   ในขั้นตอนของการกู้ มีการส่งเอกสารแบบเดียวกันทั้งแบบสแกนและตัวจริง ซึ่งอาจเกิดความซ้ำซ้อน และเพิ่มขั้นตอนในการดำเนินงานให้กับผู้ปฏิบัติงานได้

             ๓.๒.๒   ระบบมีข้อจำกัดในการแก้ไขข้อมูล ทั้งข้อมูลของนักเรียนและนักศึกษา ข้อมูลการศึกษา ฯลฯ ส่วนใหญ่สถานศึกษาไม่สามารถทำได้เอง ต้องแจ้งให้กองทุนดำเนินการแก้ไขให้ ส่งผลให้เจ้าหน้าที่กองทุนต้องรับภาระส่วนนี้เพิ่มมากขึ้น

             ๓.๓.๓   การปรับปรุงเพิ่ม/ลดหลักสูตร มีขั้นตอนค่อนข้างมากและใช้เวลานาน ควรพิจารณาถึงช่องทางการปรับปรุงหลักสูตรที่สะดวกมากขึ้น